Posts tagged with linkedin

Een vluchtloze vogel en een boek ‘on bullshit’

januari 19th, 2011

“Een vluchtloze vogel en een boek ‘on bullshit'”

Door: Jochem Naafs
Gepubliceerd in: Een Open Boek. Dans is Dialoog. Rotterdam: Dansateliers, 2010.

Zagreb, Rotterdam, Bassano del Grappa, Londen, Kopenhagen, Madrid en nog eens Londen: een halfjaar lang de tijd om te experimenteren, te onderzoeken, te (her)ontdekken, in valkuilen te lopen, op te krabbelen, het overduidelijke te doen of het onbegrijpelijke. Zes maanden om je hersenen te laten overkoken, inzinkingen te krijgen, je af te vragen waarom je dit in vredesnaam doet, te beargumenteren, je vreselijk goed te voelen en te bewegen.

Voor jonge choreografen bestaan diverse mogelijkheden om in georganiseerd verband kennis te maken met collega dansmakers en andere manieren van dansmaken. Er zijn verschillende uitwisselingsprogramma’s waarvan Choreoroam er een is. De vraag is op welke manier een dergelijke georganiseerde dialoog van betekenis kan zijn voor deze makers. Om deze vraag te beantwoorden heb ik Choreoroam bezocht in Rotterdam, Bassano del Grappa en Londen en de makers aan het werk gezien, met ze gewerkt en ze geïnterviewd. Langzaam maar zeker ben ik als dramaturg deel gaan uitmaken van deze uitwisseling. Choreoroam is een programma van ruim zes maanden voor 12 choreografen uit zes landen in zes verschillende steden.

In 2009 zijn de deelnemers Helle Bach en Lars Dahl Pedersen uit Denemarken, Alida Dors en Arno Schuitemaker uit Nederland, Freddie Opoku Addaie en Frauke Requardt uit het Verenigd Koninkrijk, Sanja Tropp Frühwald uit Kroatië, Sharon Fridman uit Spanje en Helen Cerina, Chiara Frigo, Francesca Pennini en Silvia Gribaudi uit Italië. Zij representeren het brede scala aan choreografen en dansmakers in Europa. Helle Bach zegt hierover: “What’s unique is that we are all so different. You can see what dance all can be. We don’t feel threatened because we are so different. Maybe we are just ego’s interested in other ego’s”. Aangezien deze editie pas kort geleden is afgerond heb ik ook contact gezocht met twee deelnemers uit 2008, Liat Waysbort en Tabea Martin. Op deze manier hoop ik een beeld te krijgen van de meerwaarde op langere termijn van een georganiseerde dialoog. Naar aanleiding van mijn eerste observaties en gesprekken met de deelnemers kan ik concluderen dat de dialoog over het onvoltooide proces een belangrijke rol speelt tijdens Choreoroam. Dit is mede het gevolg van de opzet en de duur van het traject. Ik ben benieuwd in hoeverre makers een dialoog over een creatief proces ervaren als een toevoeging aan hun werk.

Hoewel de eerste ontmoeting in het kader van Choreoroam plaatsvindt in Zagreb, is de eerste echte werkperiode een week later bij Dansateliers in Rotterdam. Daar delen de deelnemende choreografen voor het eerst hun werk. Ik bezoek Dansateliers in deze week en ga op zoek naar dat waar Choreoroam om draait.

Read more »

A Flightless Bird and a Book on Bullshit

januari 19th, 2011

“A Flightless Bird and a Book on Bullshit”

By: Jochem Naafs
Published in: An Open Book. Dance is Dialogue. Rotterdam: Dansateliers, 2010.
Translated by: Wendy Lubberding, wendytranslates!

Zagreb, Rotterdam, Bassano del Grappa, London, Copenhagen, Madrid, and London again: six long months to spend experimenting, exploring, (re)discovering, stumbling into pitfalls, scrambling to your feet again, doing the obvious, or doing the inexplicable. Six months to boil your brains, to crack up, to wonder why in heaven’s name you are doing this, to substantiate, to feel and move like you have never done before.

For young choreographers there is a range of opportunities to meet fellow dance makers and learn about other ways of creating dance as part of an organised exchange. There are several exchange programmes, and Choreoroam is one of them. The question is how such an organised dialogue can be of significance for these artists. To answer this question I visited Choreoroam in Rotterdam, Bassano del Grappa and London, watching the artists at work, working with them, and interviewing them. Slowly but surely, I came to be a part of the exchange as a dramaturge. Choreoroam is a programme involving twelve choreographers from six countries, set in six different cities and lasting more than six months.

In 2009, the participants were Helle Bach and Lars Dahl Pedersen from Denmark, Alida Dors and Arno Schuitemaker from the Netherlands, Freddie Opoku Addaie and Frauke Requardt from the UK, Sanja Tropp Frühwald from Croatia, Sharon Fridman from Spain, and Helen Cerina, Chiara Frigo, Francesca Pennini and Silvia Gribaudi from Italy. They represent the broad range of choreographers and dance makers in Europe. As Helle Bach said: ‘What’s unique is that we are all so different. You can see what dance all can be. We don’t feel threatened because we are so different. Maybe we are just egos interested in other egos.’ Since this edition had concluded only recently, I also contacted two participants from 2008: Liat Waysbort and Tabea Martin, to hopefully help me determine the long-term added value of an organised dialogue. After my first observations and talks with the participants, I was able to conclude that the dialogue about the unfinished process plays an important role during Choreoroam. This is partly a consequence of the set-up and duration of the programme. I would like to find out the extent to which these dance makers consider a dialogue about creative processes as an addition to their work.

Although the first encounter for Choreoroam took place in Zagreb, the first actual period of working took place a week later, at Dansateliers in Rotterdam. This is where the participating choreographers shared their work for the first time. I visited Dansateliers during this week and went in search of what Choreoroam was about.

Read more »

weet het (nog) niet

november 11th, 2010

weet het (nog) niet
Over relaties in het transdisciplinaire maakproces

Hoe maak je een theatervoorstelling? Wie en wat is er allemaal betrokken bij een maakproces? Wat is er nodig om tot een voorstelling te komen? Op welke manier werken mensen samen in een maakproces? Er zijn verschillende redenen dat ik deze vragen begon te stellen. Er zijn ook verschillende redenen te noemen waarom deze vragen interessant en relevant zijn voor theatermakers, theaterwetenschappers, dramaturgen, technici, studenten en kunstenaars uit andere disciplines. Ik wil graag mijn fascinatie voor het maakproces delen.

Het boek kwam tot stand in het kader van het SIA/RAAK-project Arts-professionals in transdisciplinaire kunstprojecten en is te bestellen via het Lectoraat Theatrale Maakprocessen.

In dit cahier richt ik mij niet op theater als één discipline. Kenmerkend voor theater is juist dat er verschillende disciplines samen moeten werken om tot een voorstelling te kunnen komen: licht, geluid, acteren, regisseren, schrijven, video, games, beeldende kunst, vormgeving, wetenschap, filosofie en communicatie kunnen als ‘disciplines’ worden gebruikt in het maakproces van theater. Desondanks heb ik wel gekozen om te spreken van theatrale maakprocessen. Deze term benadrukt dat er in het maakproces gewerkt wordt aan een kunstwerk dat live wordt opgevoerd. De vraagstelling waar ik mij op richt is de volgende:

Op welke manier kan een heterogeen relationeel perspectief bijdragen aan het begrip van hedendaagse theatrale maakprocessen?

Om deze vraag te beantwoorden vergelijk ik verschillende maak- en analysemethoden om vervolgens in te gaan op Actor-netwerk theorie als filosofie en methode.

  • ANT als filosofie verschaft een beeld van de wereld gebaseerd op verandering en relaties. In dit wereldbeeld zijn menselijke en niet-menselijke actoren niet per definitie verschillend. Iedere actor is slechts een actor in relatie tot andere actoren. Deze relaties én de actoren zelf zijn altijd aan verandering onderhevig. Iedere actor is bovendien ook een netwerk, vandaar het begrip ‘actor-netwerk’. Een actor is een tijdelijke punctualisering van een netwerk in de ogen van een beschouwer als gevolg van succesvolle translatie door alle actoren in het actor-netwerk.
  • ANT als methode is een sociologische werkwijze om processen te bestuderen. Het richt zich op de wijze waarop kennis (of een product) tot stand komt. Daarbij worden zowel mensen als niet-mensen als actoren beschouwd. De methode gaat uit van een heterogeen netwerk van actoren en onderzoekt de wijze waarop deze actoren relaties aangaan, onderhouden en verbreken met betrekking tot een probleem.1 De onderzoeker maakt daarbij zelf deel uit van het netwerk.

Door vervolgens ANT als analysemethode te gebruiken om transdisciplinaire maakprocessen te analyseren probeer ik inzicht te geven in het maakproces van The Respons(e)ible Project van Joris Weijdom, Bas Haas en Arnaud Loonstra. In het laatste hoofdstuk geef ik een voorzet voor hoe ANT in het maakprocese actief zou kunnen worden ingezet.


1. Latour benadrukt in een dialoog met een student dat ANT niet als methode gebruikt kan en zou moeten worden, doch eerder als een gids. Het wijst de onderzoeker op de relatie tussen de onderzoeker en het onderzochte (2005: 156). Ik gebruik het begrip methode in een bredere zin om het te onderscheiden van ANT als filosofie. Methode is hier te begrijpen als een poging tot toepassen, een methode in wording.

New article in publication by Danslab

oktober 7th, 2010

Last weekend the new publication by Danslab No maps for these territories was presented at the Nederlandse Dansdagen. Together with Anne-Marije van den Bersselaar, Diane Elshout and Lotte Wijers I wrote an article based on our research on artistic research and exchange in the dance scene in the Netherlands: “Parallels and Differences”. More information soon on www.bit-dansdramaturgie.nl.

On October 29th BIT and Danslab will organize in collaboration with Theater Frascati a Frame on this subject in Theater Frascati from 14.00-18.00 hrs.

No maps for these territories is a “book with three seasons of research and discourse: by means of various reports, moving testimonials, humorous anecdotes and analyses combined with inspiring visuals and photography”.

The contributors are: BIT, Moos van den Broek, Angelina Deck, Diane Elshout, Jack Gallagher, Karine Guizzo, Daniel Hayward, Erik Kaiel, Michael A. Kroes, Kenzo Kusuda, Bruno Listopad, Giulia Mureddu, Dylan Newcomb/Ilse van Haastrecht, Henk Oosterling, Bart van Rosmalen, Jette Schneider, Eric Schrijver & various dancers

If you would like to get an impression of the book you can download a .pdf file at the Danslab website or get the book for only € 10,- at:

Selling: International Theatre and Film Books Amsterdam
Order at Danslab: write an email to: info@danslab.nl
with: your name & post address; as well the amount of books you would like order. You will receive your order and an invoice within 3 days.

Processing Dance – Relations in the creative process

juli 30th, 2010

The weekend of September 25th and 26th I will give a lecture and teach a workshop on process dramaturgy at Tanzfabrik Berlin during the Perfect Wedding festival.  For more information visit the website of Tanzfabrik Berlin: www.tanzfabrik-berlin.de or contact me.

“Processing Dance – Relations in the creative process” – Public Lecture & Workshop

25.9._Sa_13 h_Public Lecture_25. & 26.9._Sa/So_Workshop_in Englisch
What does affect you when you are making a performance? Is it the performer or the technician you’re working with, or are you also influenced by the technology itself, by the chair in the studio, by the sounds from outside? Every process has its dramaturgy, its time based story with interacting actors. During this workshop we will become aware of the human and non-human “actors“ that are working with or against us in a creative process. We will work on a small becoming-performance. By being aware of the relations between makers, objects and questions in various phases of the process we will be able to process, and then stimulate the practice of others. The workshop will start with a public lecture that is used as a theoretical framework for processing dance in process.

Jochem Naafs is a researcher, dramaturge, writer and live artist based in Utrecht and Berlin. He studied Theatre and New Media Studies (MA) at the Utrecht University. In his work he constantly merges theory and practice. Currently he is working as a researcher for the research group Theatre-making processes (HKU) and as a lecturer for the Professional School of the Arts Utrecht. He worked as a dramaturge with Powerboat, Michael Pinchbeck, Jack Gallagher and participants of Choreoroam, wrote articles for various organisations and magazines. As a live artist he created the lecture performance Jij, and the performance Pauze.
www.playfulperformance.nl | www.bit-dansdramaturgie.nl

The workshop is part of a research on transdisciplinary making processes and is made possible by the research group Theatre-making Processes of the Utrecht School of the Arts (HKU). http://tmp.hku.nl/

Public lecture “Processing Dance“
25.9.2010, 13 – 14 h

Workshop
25.9.2010, 14 – 16 h /20 h, The Half, performance (part of the workshop)
26.9.2010, 13 – 16 h
Level open Fee: 45,- / 35,- € concessionary rate on arrival of the full workshop fee before 13.9.10 and for professional performers; Performance The Half is included

Application workshop@tanzfabrik-berlin.de

Ort: Tanzfabrik Berlin/Wedding in den Uferstudios
Uferstr. 23, 13357 Berlin

Will You Need Support If You Accidentally Take Ecstacy While At A Funeral?

mei 22nd, 2010

(English translation by Springdance)
De Dansvloer reveals a different side to Springdance. Choreographers Meg Stuart and Jeremy Wade provide the Workweek for 45 choreography students from SNDO (Amsterdam, NL), P.A.R.T.S. (Brussels, B) and Folkwang Universität (Essen, GER). The delays caused by the Icelandic ash cloud have somewhat postponed the start, but soon after everyone has arrived, the group is starting to fill up every corner of the small studio at De Dansvloer. Meg Stuart has started this Tuesday morning by doing a warm-up that will generate energy. They suck up the energy from the floor and build on it until it explodes in a burst of kinetic and auditive energy. She appears to have turned the three groups of students into one in only a short while. Together they scream and shout; jumping, bending over, waving their arms, filling the studio. I sit up against the studio wall, watching them, and feel an urge to join in.

Read more »

Vulkanische as als nieuwe grond

mei 6th, 2010

De nieuwste grond ontstaat bij vulkaanuitbarstingen en op de bodem van de oceaan (door het uiteenschuiven van platen en door de neerslag van miljarden kleine kalkhoudende gestorven diertjes en plantjes). In andere woorden: nieuwe grond ontstaat of in één klap of langzaam, in honderdduizenden jaren.

Wat kan nieuwe grond betekenen voor Utrecht? Het Walter Maas Huis en Vrede van Utrecht organiseerden 20, 21 en 22 november 2009 het symposium Nieuwe Grond. Drie dagen lang stonden zes wijken en drie locaties voor dertig kunstenaars in het teken van nieuwe beelden en verhalen van en over Utrecht. In deze drie dagen wilden zij de discussie over de nabije culturele toekomst van Utrecht aanslingeren.

Rogier Brom en ik zijn de dialoog aangegaan naar aanleiding van dit symposium en op de website Connecting Conversations kun je deze schriftelijke dialoog lezen. “Kunsthistoricus en -socioloog Rogier Brom en theateronderzoeker en -criticus Jochem Naafs deden drie dagen mee aan Nieuwe Grond. Naar aanleiding hiervan schreven zij ieder een reflectie. Via voetnoten reageerden zij weer op elkaars bevindingen, waardoor de teksten steeds meer het karakter van virtuele discussies kregen” (Connecting Conversations). Klik hier voor mijn hoofdtekst of volg deze link om met de tekst van Rogier Brom te beginnen. Vergeet niet ook de voetnoten te lezen en voel je vrij te reageren op de teksten.

Heb je support nodig als je per ongeluk ecstasy hebt geslikt op een begrafenis?

april 26th, 2010

In De Dansvloer vind je een andere kant van Springdance. Choreografen Meg Stuart en Jeremy Wade verzorgen de Workweek voor 45 choreografiestudenten van SNDO (Amsterdam, NL), P.A.R.T.S. (Brussel, B) en Folkwang Universität (Essen, D). Door de IJslandse aswolkvertragingen beginnen ze wat later, maar al snel na aankomst vult de groep elke hoek van de kleine studio in De Dansvloer. Meg Stuart is dinsdagochtend begonnen met een energieopwekkende warming up. Ze zuigen de energie uit de vloer en bouwen op tot een ontploffing van kinetische en auditieve energie. In korte tijd lijkt ze één groep gemaakt te hebben van de drie groepen studenten. Samen schreeuwen en roepen ze, springend, bukkend, met de armen zwaaiend de studio vol. Ik zit tegen een muur van de studio te kijken en voel de nijging opkomen om mee te doen.

Read more »

Een solo voor twee handen en zijn schaduw

maart 5th, 2010

Vorig jaar schreef ik een artikel voor Volume, het beschouwend magazine van Theater Frascati. De publicatie hiervan heeft vertraging opgelopen vandaar dat ik het nu op mijn eigen website plaats. Het artikel gaat in op de machtsverhoudingen tussen de solist en het publiek en is gebaseerd op vier solo’s: Dance (Practicable) van Frédéric Gies. Hauts Cris (Miniature) van Vincent Dupont, It’s my ass you’ve been thinking about van Paz Rojo en The Larry and Cherrie Show van Michael Schumacher. Deze voorstellingen waren in Theater Frascati te zien in april 2009.

Een solo voor twee handen en zijn schaduw
Mei 2009

Vier verschillende solo’s waren afgelopen april in Theater Frascati geprogrammeerd. Onder de noemer Alone Together stonden vier choreografen op de vloer, eenzaam en alleen. Een groep toeschouwers zit op de tribune, of staat, in het geval van Paz Rojo’s It’s my ass you’ve been thinking about, om een wit vierkant heen, en wacht af wat deze choreografen te bieden hebben. Wat zal zich ontvouwen tussen performer en publiek, een meting van krachten, een dialoog, of blijven het twee aparte werelden?
Maar wanneer is een dans een solo? Moet je alleen op de dansvloer staan voor een solo en als je alleen op de vloer staat is er dan altijd sprake van een solo? Ben je als solist alleen of samen? En hoe liggen de machtsverhoudingen tussen solist en publiek? Deze vragen vormen het uitgangspunt van dit artikel.

Pas als we samen zijn, is hij alleen
De choreografie van Frédéric Gies’ Dance (Practicable) is in principe ontwikkeld voor maximaal acht personen. Deze acht volgen allemaal dezelfde aanwijzingen op, maar uit niets in de score blijkt dat dit zal moeten leiden tot synchronisme. De vraag is of de voorstelling een solo wordt op het moment dat deze maar door één persoon wordt uitgevoerd. Dit is namelijk wat Gies doet in Theater Frascati.

(Download het artikel een_solo_voor.pdf of lees hier verder) Read more »

Relaties in het transdisciplinaire maakproces

februari 7th, 2010

Recently I published my master thesis Theatre Studies online. It is available in Dutch on Igitur, the publishing and archiving service of the Utrecht University. You can access it here: studenttheses.library.uu.nl or download it here (.pdf). A revisited version will be published in October by the Utrecht School of the Arts.

In this thesis I elaborate on how a heterogeneous and relational perspective can provide new insights in collective transdisciplinary making processes. The main focus is on the creative process of making live art. Live art, in almost every form, is a product of multiple actors; both human (director, performers, spectators) and non-human (props, technology). In what way could a heterogeneous and relational perspective add to the knowledge of theatrical making processes? By using the actor-network theory of Latour, Law and Callon to develop an analytical model this paper suggests a possible method to analyse these processes. This paper aims at gaining knowledge of the making process of live art by focussing on the relations between the different actors in the ever-changing process. The analytical model that is developed takes the questions formed by the actors as a starting point. By selecting one question that is an obligatory passage point for all the actors it is possible to place the actors in their relative positions. Then the method looks at the translation by the actors of this question. By repeating this several times the changes in the making process can be determined.

In deze scriptie ga ik in op hoe een heterogeen en relationeel perspectief nieuwe inzichten kan geven in collectieve transdisciplinaire maakprocessen. De focus ligt daarbij op het creatieve maakproces van live art. Performatieve kunst is, in bijna iedere vorm een product van meerdere actoren; zowel menselijke (regisseur, acteurs, toeschouwers) als niet-menselijke (rekwisieten, technologie). Op welke manier kan een heterogeen relationeel perspectief bijdragen aan het begrip van hedendaagse theatrale maakprocessen? Door een analysemodel te ontwikkelen op basis van de actor-netwerk theorie van o.a. Latour, Law en Callon suggereer ik in deze scriptie een mogelijke methode om deze processen te analyseren. Het analysemodel start vanuit de vragen van de actoren zelf. Door een vraag te selecteren die voor alle actoren een verplicht passagepunt is, is het mogelijk om de actoren te positioneren in hun relatieve posities. Vervolgens wordt gekeken naar de translatie van de vraag door de actoren. Door dit enkele malen te herhalen kunnen de veranderingen in het maakproces worden vastgelegd.