Posts about theaterwetenschap

Performance Engine and Hypermap

mei 23rd, 2011

This week I’ll be at Psi#17 working on two shifts. This years conference focusses on Camillo 2.0: Technology, Memory, Experience. “It combines science, scholarly pursuit and art in an exciting five-day programme of lectures, presentations of current research (both theoretical and practical), performances, debates, workshops, as well as so-called ‘shifts’ (hybrid programme components introduced by participants or initiated by the organisers which pave the way to unconventional types of presentations)”. The two shifts I’m working on are Performance Engine by Joris Weijdom of the Utrecht School of the Arts (HKU) and Hypermap by Danslab and BIT.

The Performance Engine will be presented in Studio T on Friday 27th from 7 pm till 9 pm. We will focus on the possibilities of the Performance Engine as a technological memory machine. The Performance Engine (developed by Joris Weijdom and his team) is a system of hard- and software that enables theatre practitioners to improvise with interactive digital media. In several laboratory settings (LAB’S) practitioners have experimented with this setup and used the experience in their work. Currently, Weijdom’s research group at the Utrecht School for the Arts is working on the next phase of implementing so-called Mixed Reality techniques into the context of theatre and performance.
By Joris Weijdom in collaboration with Jochem Naafs, Ferdy Guliker and Roderick Gadellaa.

For more information download the program on psi17.org (.pdf) and visit the website of the research group: augmentedstage.com.

From Wednesday 25th till Saturday 28th Danslab and BIT will work on Hypermap, a research in which they will try and remember, combine and forget the (exchange of) (embodied) knowledge during the conference. We will use the concept of Ola Maciejewska’s performance unforgettable existents to absorb, document, exchange and archive this knowledge. Last Sunday we had a try-out at Theater Zeebelt in The Hague during a conference on the future of graphic design and from Wednesday onwards we will pop-up at various location in the city of Utrecht. In CBKU we will build an archive of the memories and experiences of the conference.
By Diane Elshout, Bruno Listopad, Giulia Mureddu, Ola Maciejewska, Jochem Naafs, Jette Schneider and Eric Schrijver.

For more information download the program on psi17.org (.pdf) and visit the website: hypermap.bit-dansdramaturgie.nl.

Doing Diderot

april 13th, 2011

Doing Diderot: new visions on making in the arts
Op 20 april 2011 vindt in Arnhem de jaarlijkse LOK (Landelijk Overleg Kunstlectoraten) conferentie plaats. Dit jaar staat het symposium in het teken van het ‘maken’ in de kunsten en gaat over ambacht, vakmanschap en onderzoek. Doing Diderot: New views on making in the arts is een symposium over de hernieuwde belangstelling voor het maken in de kunsten. Centrale gast is de gelauwerde Amerikaanse socioloog Richard Sennett (VS 1943). De theorie die hij beschrijft in het boek De ambachtsman. De mens als maker (2008), vormt het uitgangspunt van de dag.

Ik assisteer Joris Weijdom die dag in zijn performance lecture over de rol van technologie in het creatieve proces. Voor meer informatie over het symposium: Doing Diderot. Voor meer informatie over de Performance Engine en het onderzoek van Joris Weijdom: Augmented Stage.

Technologie en theater – Performance Lecture over flexibele technologie in het creatieve maakproces en de potentie van Mixed Reality.
Aanbieder: Joris Weijdom, hoofd onderzoeksgroep Virtueel Theater, namens het Lectoraat Theatrale Maakprocessen. Met medewerking van Jochem Naafs, Ferdy Guliker en Roderick Gadellaa.

Kun je met technologie improviseren op de vloer in een theatermaakproces? Hoe moet je zoiets doen? En wat levert dat dan op?
Het gebruik van technologie in het theater is zo oud als het theater zelf. Hedendaagse technologische ontwikkelingen gaan echter zo snel dat theatermakers niet alle innovaties kunnen bijhouden en integreren. In een theatermaakproces waar improvisatie en maken op de vloer een rol speelt lijkt complexe technologie vaak een belemmering voor de creatieve flow van het moment. Zowel technologie als de maker moeten zich aanpassen om samen te kunnen werken.
Deze theatrale lezing geeft een kort overzicht van het onderzoek dat is gedaan door de onderzoeksgroep Virtueel theater in de afgelopen 4 jaar. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de Performance Engine, een door de onderzoeksgroep ontwikkelt prototype van een interactief systeem die improvisatie mogelijk maakt met digitale media. Doordat de interface, een soort intermediair tussen de gebruiker en het systeem, zo is ontworpen dat onmiddellijk aanpassingen kunnen worden gemaakt, kunnen makers keuzes op de vloer uitproberen en de consequenties ervan ervaren en interpreteren. Diverse makers gingen in diverse zogenaamde LABs met dit systeem op uiteenlopende manieren en momenten in hun maakproces op zoek naar de potentiële meerwaarde van digitale media in hun werk. De lezing zal deze praktijk gebaseerde onderzoeken in een breder kader presenteren en het systeem live demonstreren om een beknopt ervaarbare indruk te kunnen geven aan het publiek.

Theatrale maakprocessen, Hogeschool voor de Kunsten Utrecht
Lector Nirav Christophe

Hypermap

maart 20th, 2011

Together with Danslab BIT will organize a shift during PSi#17: Camillo 2.0.

Hypermap is a lab for the remembering, combining and forgetting of (embodied) knowledge. Camillo’s “Theatre of Memory” transforms ‘scholars into spectators’, so argues Camillo in L’idea del Teatro. He imagined a theatre in its ‘original sense’ – as a place in which a spectacle unfolds. This aspect of Camillo’s idea inspired BIT and Danslab to create an interactive installation concerning memory and knowledge: Hypermap. Hypermap is an installation of the multiple that functions as an ‘external representation’ of a shared memory of knowledge – the one of that specific moment; a memory that can be perceived and which feeds off the input of the visitors who themselves become participants. Hypermap will be presented during the Performance Studies International Conference #17: Camillo 2.0 Technology, Memory, Experience in Utrecht.

For more information on Hypermap please visit: BIT Dansdramaturgie

For more information on the conference please visit www.psi17.org.

weet het (nog) niet

november 11th, 2010

weet het (nog) niet
Over relaties in het transdisciplinaire maakproces

Hoe maak je een theatervoorstelling? Wie en wat is er allemaal betrokken bij een maakproces? Wat is er nodig om tot een voorstelling te komen? Op welke manier werken mensen samen in een maakproces? Er zijn verschillende redenen dat ik deze vragen begon te stellen. Er zijn ook verschillende redenen te noemen waarom deze vragen interessant en relevant zijn voor theatermakers, theaterwetenschappers, dramaturgen, technici, studenten en kunstenaars uit andere disciplines. Ik wil graag mijn fascinatie voor het maakproces delen.

Het boek kwam tot stand in het kader van het SIA/RAAK-project Arts-professionals in transdisciplinaire kunstprojecten en is te bestellen via het Lectoraat Theatrale Maakprocessen.

In dit cahier richt ik mij niet op theater als één discipline. Kenmerkend voor theater is juist dat er verschillende disciplines samen moeten werken om tot een voorstelling te kunnen komen: licht, geluid, acteren, regisseren, schrijven, video, games, beeldende kunst, vormgeving, wetenschap, filosofie en communicatie kunnen als ‘disciplines’ worden gebruikt in het maakproces van theater. Desondanks heb ik wel gekozen om te spreken van theatrale maakprocessen. Deze term benadrukt dat er in het maakproces gewerkt wordt aan een kunstwerk dat live wordt opgevoerd. De vraagstelling waar ik mij op richt is de volgende:

Op welke manier kan een heterogeen relationeel perspectief bijdragen aan het begrip van hedendaagse theatrale maakprocessen?

Om deze vraag te beantwoorden vergelijk ik verschillende maak- en analysemethoden om vervolgens in te gaan op Actor-netwerk theorie als filosofie en methode.

  • ANT als filosofie verschaft een beeld van de wereld gebaseerd op verandering en relaties. In dit wereldbeeld zijn menselijke en niet-menselijke actoren niet per definitie verschillend. Iedere actor is slechts een actor in relatie tot andere actoren. Deze relaties én de actoren zelf zijn altijd aan verandering onderhevig. Iedere actor is bovendien ook een netwerk, vandaar het begrip ‘actor-netwerk’. Een actor is een tijdelijke punctualisering van een netwerk in de ogen van een beschouwer als gevolg van succesvolle translatie door alle actoren in het actor-netwerk.
  • ANT als methode is een sociologische werkwijze om processen te bestuderen. Het richt zich op de wijze waarop kennis (of een product) tot stand komt. Daarbij worden zowel mensen als niet-mensen als actoren beschouwd. De methode gaat uit van een heterogeen netwerk van actoren en onderzoekt de wijze waarop deze actoren relaties aangaan, onderhouden en verbreken met betrekking tot een probleem.1 De onderzoeker maakt daarbij zelf deel uit van het netwerk.

Door vervolgens ANT als analysemethode te gebruiken om transdisciplinaire maakprocessen te analyseren probeer ik inzicht te geven in het maakproces van The Respons(e)ible Project van Joris Weijdom, Bas Haas en Arnaud Loonstra. In het laatste hoofdstuk geef ik een voorzet voor hoe ANT in het maakprocese actief zou kunnen worden ingezet.


1. Latour benadrukt in een dialoog met een student dat ANT niet als methode gebruikt kan en zou moeten worden, doch eerder als een gids. Het wijst de onderzoeker op de relatie tussen de onderzoeker en het onderzochte (2005: 156). Ik gebruik het begrip methode in een bredere zin om het te onderscheiden van ANT als filosofie. Methode is hier te begrijpen als een poging tot toepassen, een methode in wording.

Arts-professionals in transdisciplinaire kunstprojecten

oktober 25th, 2010

“Ontwikkelingen in de samenleving leiden niet zelden ook tot nieuwe theaterpraktijken; die op hun beurt de betrokken professionals tot verbreding en uitbreiding van hun kennis en kunde noodzaken. Onder de eindverantwoordelijkheid van het Lectoraat Theatrale Maakprocessen van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht onderzoeken diverse Utrechtse en Rotterdamse leden van het consortium de consequenties van hedendaagse theaterpraktijken voor deze professionals. Zij bouwen middels een reeks projecten kennis op en wisselen die met elkaar en andere belanghebbenden uit” (tmp.hku.nl).

De afgelopen twee jaar heb ik op diverse manieren meegewerkt aan het SIA Raak publiek onderzoek naar Arts-professionals in transdisciplinaire kunstprojecten. Ik heb verslag gedaan van Springdance en Festival aan de Werf, meegewerkt aan het onderzoek van Joris Weijdom, de redactie van een digitaal cahier over taal in transdisciplinaire kunstprojecten gedaan en mijn scriptie herschreven tot een cahier. Aanstaande donderdag wordt het traject afgesloten met een studiedag in de kleine zaal van de faculteit theater van de HKU.

Ik heb onder andere gewerkt aan:

weet het (nog) niet. Over relaties in het transdisciplinaire maakproces

“De rand van het programma: als context en in context”

Theorie voor op de Vloer met de Ander

Voor meer informatie: Read more »

New article in publication by Danslab

oktober 7th, 2010

Last weekend the new publication by Danslab No maps for these territories was presented at the Nederlandse Dansdagen. Together with Anne-Marije van den Bersselaar, Diane Elshout and Lotte Wijers I wrote an article based on our research on artistic research and exchange in the dance scene in the Netherlands: “Parallels and Differences”. More information soon on www.bit-dansdramaturgie.nl.

On October 29th BIT and Danslab will organize in collaboration with Theater Frascati a Frame on this subject in Theater Frascati from 14.00-18.00 hrs.

No maps for these territories is a “book with three seasons of research and discourse: by means of various reports, moving testimonials, humorous anecdotes and analyses combined with inspiring visuals and photography”.

The contributors are: BIT, Moos van den Broek, Angelina Deck, Diane Elshout, Jack Gallagher, Karine Guizzo, Daniel Hayward, Erik Kaiel, Michael A. Kroes, Kenzo Kusuda, Bruno Listopad, Giulia Mureddu, Dylan Newcomb/Ilse van Haastrecht, Henk Oosterling, Bart van Rosmalen, Jette Schneider, Eric Schrijver & various dancers

If you would like to get an impression of the book you can download a .pdf file at the Danslab website or get the book for only € 10,- at:

Selling: International Theatre and Film Books Amsterdam
Order at Danslab: write an email to: info@danslab.nl
with: your name & post address; as well the amount of books you would like order. You will receive your order and an invoice within 3 days.

Processing Dance – Relations in the creative process

juli 30th, 2010

The weekend of September 25th and 26th I will give a lecture and teach a workshop on process dramaturgy at Tanzfabrik Berlin during the Perfect Wedding festival.  For more information visit the website of Tanzfabrik Berlin: www.tanzfabrik-berlin.de or contact me.

“Processing Dance – Relations in the creative process” – Public Lecture & Workshop

25.9._Sa_13 h_Public Lecture_25. & 26.9._Sa/So_Workshop_in Englisch
What does affect you when you are making a performance? Is it the performer or the technician you’re working with, or are you also influenced by the technology itself, by the chair in the studio, by the sounds from outside? Every process has its dramaturgy, its time based story with interacting actors. During this workshop we will become aware of the human and non-human “actors“ that are working with or against us in a creative process. We will work on a small becoming-performance. By being aware of the relations between makers, objects and questions in various phases of the process we will be able to process, and then stimulate the practice of others. The workshop will start with a public lecture that is used as a theoretical framework for processing dance in process.

Jochem Naafs is a researcher, dramaturge, writer and live artist based in Utrecht and Berlin. He studied Theatre and New Media Studies (MA) at the Utrecht University. In his work he constantly merges theory and practice. Currently he is working as a researcher for the research group Theatre-making processes (HKU) and as a lecturer for the Professional School of the Arts Utrecht. He worked as a dramaturge with Powerboat, Michael Pinchbeck, Jack Gallagher and participants of Choreoroam, wrote articles for various organisations and magazines. As a live artist he created the lecture performance Jij, and the performance Pauze.
www.playfulperformance.nl | www.bit-dansdramaturgie.nl

The workshop is part of a research on transdisciplinary making processes and is made possible by the research group Theatre-making Processes of the Utrecht School of the Arts (HKU). http://tmp.hku.nl/

Public lecture “Processing Dance“
25.9.2010, 13 – 14 h

Workshop
25.9.2010, 14 – 16 h /20 h, The Half, performance (part of the workshop)
26.9.2010, 13 – 16 h
Level open Fee: 45,- / 35,- € concessionary rate on arrival of the full workshop fee before 13.9.10 and for professional performers; Performance The Half is included

Application workshop@tanzfabrik-berlin.de

Ort: Tanzfabrik Berlin/Wedding in den Uferstudios
Uferstr. 23, 13357 Berlin

Vulkanische as als nieuwe grond

mei 6th, 2010

De nieuwste grond ontstaat bij vulkaanuitbarstingen en op de bodem van de oceaan (door het uiteenschuiven van platen en door de neerslag van miljarden kleine kalkhoudende gestorven diertjes en plantjes). In andere woorden: nieuwe grond ontstaat of in één klap of langzaam, in honderdduizenden jaren.

Wat kan nieuwe grond betekenen voor Utrecht? Het Walter Maas Huis en Vrede van Utrecht organiseerden 20, 21 en 22 november 2009 het symposium Nieuwe Grond. Drie dagen lang stonden zes wijken en drie locaties voor dertig kunstenaars in het teken van nieuwe beelden en verhalen van en over Utrecht. In deze drie dagen wilden zij de discussie over de nabije culturele toekomst van Utrecht aanslingeren.

Rogier Brom en ik zijn de dialoog aangegaan naar aanleiding van dit symposium en op de website Connecting Conversations kun je deze schriftelijke dialoog lezen. “Kunsthistoricus en -socioloog Rogier Brom en theateronderzoeker en -criticus Jochem Naafs deden drie dagen mee aan Nieuwe Grond. Naar aanleiding hiervan schreven zij ieder een reflectie. Via voetnoten reageerden zij weer op elkaars bevindingen, waardoor de teksten steeds meer het karakter van virtuele discussies kregen” (Connecting Conversations). Klik hier voor mijn hoofdtekst of volg deze link om met de tekst van Rogier Brom te beginnen. Vergeet niet ook de voetnoten te lezen en voel je vrij te reageren op de teksten.

Heb je support nodig als je per ongeluk ecstasy hebt geslikt op een begrafenis?

april 26th, 2010

In De Dansvloer vind je een andere kant van Springdance. Choreografen Meg Stuart en Jeremy Wade verzorgen de Workweek voor 45 choreografiestudenten van SNDO (Amsterdam, NL), P.A.R.T.S. (Brussel, B) en Folkwang Universität (Essen, D). Door de IJslandse aswolkvertragingen beginnen ze wat later, maar al snel na aankomst vult de groep elke hoek van de kleine studio in De Dansvloer. Meg Stuart is dinsdagochtend begonnen met een energieopwekkende warming up. Ze zuigen de energie uit de vloer en bouwen op tot een ontploffing van kinetische en auditieve energie. In korte tijd lijkt ze één groep gemaakt te hebben van de drie groepen studenten. Samen schreeuwen en roepen ze, springend, bukkend, met de armen zwaaiend de studio vol. Ik zit tegen een muur van de studio te kijken en voel de nijging opkomen om mee te doen.

Read more »

Relaties in het transdisciplinaire maakproces

februari 7th, 2010

Recently I published my master thesis Theatre Studies online. It is available in Dutch on Igitur, the publishing and archiving service of the Utrecht University. You can access it here: studenttheses.library.uu.nl or download it here (.pdf). A revisited version will be published in October by the Utrecht School of the Arts.

In this thesis I elaborate on how a heterogeneous and relational perspective can provide new insights in collective transdisciplinary making processes. The main focus is on the creative process of making live art. Live art, in almost every form, is a product of multiple actors; both human (director, performers, spectators) and non-human (props, technology). In what way could a heterogeneous and relational perspective add to the knowledge of theatrical making processes? By using the actor-network theory of Latour, Law and Callon to develop an analytical model this paper suggests a possible method to analyse these processes. This paper aims at gaining knowledge of the making process of live art by focussing on the relations between the different actors in the ever-changing process. The analytical model that is developed takes the questions formed by the actors as a starting point. By selecting one question that is an obligatory passage point for all the actors it is possible to place the actors in their relative positions. Then the method looks at the translation by the actors of this question. By repeating this several times the changes in the making process can be determined.

In deze scriptie ga ik in op hoe een heterogeen en relationeel perspectief nieuwe inzichten kan geven in collectieve transdisciplinaire maakprocessen. De focus ligt daarbij op het creatieve maakproces van live art. Performatieve kunst is, in bijna iedere vorm een product van meerdere actoren; zowel menselijke (regisseur, acteurs, toeschouwers) als niet-menselijke (rekwisieten, technologie). Op welke manier kan een heterogeen relationeel perspectief bijdragen aan het begrip van hedendaagse theatrale maakprocessen? Door een analysemodel te ontwikkelen op basis van de actor-netwerk theorie van o.a. Latour, Law en Callon suggereer ik in deze scriptie een mogelijke methode om deze processen te analyseren. Het analysemodel start vanuit de vragen van de actoren zelf. Door een vraag te selecteren die voor alle actoren een verplicht passagepunt is, is het mogelijk om de actoren te positioneren in hun relatieve posities. Vervolgens wordt gekeken naar de translatie van de vraag door de actoren. Door dit enkele malen te herhalen kunnen de veranderingen in het maakproces worden vastgelegd.