Waarom niet in Den Haag? vrijdag 8 oktober, 15.30
oktober 8th, 2010Ik ben niet naar Den Haag gegaan. Waarom eigenlijk niet? Geen enkele reden kan ik bedenken, behalve dan dat ik zeker zes dagen achter elkaar hard gewerkt heb, vroeg moest opstaan en laat ben gaan slapen. Vanochtend was ik dan ook blij dat ik eens na half negen mijn bed uit mocht en niet ergens naar toe. Om 10.45 begon ik me schuldig te voelen en ben alsnog niet gegaan. Het is niet dat ik niet wil demonstreren tegen bezuinigen op kunst en cultuur. Het is eigenlijk ook zeker niet het enige plan waar ik tegen zou willen demonstreren. Ik zie echt angstaanjagende plannen met betrekking tot kinderopvang, IVF (alleen voor rijken?), openbaar vervoer (minder bussen, duurdere treinen), wegen (meer asfalt), onderwijs (afschaffen van stufi voor masters).
Nu is het toch al half vier en ik zit nog steeds thuis. Ik heb geprobeerd hard te werken vandaag, maar merkte dat dat lastig is als je al zo lang geen dag vrij hebt gehad. Ik neem een pauze en lees Hollands Diep, een interview met James Kennedy. Hij betoogt dat partijen als CDA, PvdA en VVD “in een gewenningsproces van de normalisering van de PVV binnen de Nederlandse politiek” zitten. Ze passen zich aan aan het populisme, zo lijkt het. Maar daarmee passen ze zich ook aan aan de niet democratische kanten van de PVV. De PVV is uniek in het hedendaagse politieke landschap omdat het geen andere leden kent dan de partijvoorzitter. Daarnaast streeft de PVV “een situatie na waarin sommige burgers veel minder rechten zullen krijgen dan anderen”, zoals Kennedy dat verwoord.
Hoe beantwoord je deze opkomst dan wel. Als politieke partij, als burger, als kunst professional? Het lastig als politieke partij is de opkomst van de zwevende kiezer en de onzekerheid die dat meebrengt: politici weten niet “of ze de volgende keer veertig of vier zetels krijgen” (Kennedy), en waar dat dan aan ligt. Ook als burger is het lastig geworden: stem je op een partij die zich afzet tegen Wilders of op een partij die meebeweegt? En zal deze partij dan wel genoeg zetels halen. Hoeveel mensen om mij hebben hebben getwijfeld of ze uit strategisch oogpunt op de PvdA zouden stemmen om te voorkomen dat deze regering van VVD, CDA met steun van PVV er zou komen? En hoeveel hebben spijt dat ze dat wel (‘het had toch geen zin) of niet (‘dan hadden ze het misschien wel gered’) gedaan hebben?
Nu dit kabinet er dan echt komt, komen er protesten. Hebben ze zin? Blijven ze aanhouden? Gaan andere groeperingen demonstreren? Zo’n 2000 kunstenaars, liefhebbers en anderen stonden vanmiddag wel op het Malieveld. Opgezet door studenten van het conservatorium, met uiteindelijk steun van fnv-kiem en enkele parlementariĆ«rs van PvdA, D66 en SP. Ik was er dus niet bij, ik weet de sfeer niet. Ben ik verslagen? Laat ik me verslaan door een haatzaaiende partij en haar twee marionetten?
Ik heb wat foto’s gezien en wat impressies gelezen via Twitter, Facebook en pas veel later via websites van de Volkskrant, de Telegraaf en nu.nl: ludieke spandoeken, een aantal goede toespraken en veel muziek. Is het genoeg? Kan het anders? Moeten we echt op de bres? Moeten we op andere manieren van ons laten horen? Als kunst professionals en als burgers? Moeten we alles stilleggen, bestempelen als Linkse Hobby, het binnenhof bestormen, of juist pandjes kraken en ombouwen tot theaters, concertzalen en galleries?
Moeten we op zoek naar andere oplossingen, elkaar laten zien dat het ook zonder subsidie kan, of in ieder geval met minder? Moeten we inventief en innovatief zijn? Creatief omspringen met de problemen waar we tegenaan lopen. Aan de ene kant denk ik van wel, maar aan de andere kant ken ik de situatie van mezelf en van velen om mij heen die dat nu al doen. Die nu al rond proberen te komen van een gemiddeld inkomen van onder het minimum dat ook nog eens heel onregelmatig binnenkomt. Ik zag dat het kan in Berlijn, maar daar zag ik ook de problemen die het met zich meebrengt. Er is veel, maar niet altijd even goed. Iedereen heeft ruimte, maar er is niet altijd genoeg ambitie. Iedereen begint, maar velen maken niet af. Iedereen leeft, maar nog maar net. Iedereen geniet buiten in de zon van een biertje, maar veel meer om van te genieten is er niet.
Het kan. Je kunt leven van nog minder geld. Je kunt werken voor nog minder geld. Maar kun je dan ook echt iets bijdragen? Aan de maatschappij, aan de politiek, aan de ‘Nederlandse’ cultuur?
Ondertussen is het vier uur.
Nog even doorzetten, een paar uurtjes nog en dan wordt ik uit mijn lijden verlost. Soms kan het einde van de wereld een opluchting zijn. Wat ik zou willen doen?